کرونا چیست

کرونا چیست

ویروس‌های کرونا یا همان کرونا ویروس ها (نام علمی آن: Coronaviruses) خانواده بزرگی از ویروس‌ها و زیر مجموعه کروناویریده هستند که از ویروس سرماخوردگی عادی تا عامل بیماری‌های شدیدتری مثل سارس، مرس و کووید ۱۹ را دربر می گیرد و به طور معمول به سیستم تنفسی حمله می کنند. کروناویروس‌ها در دهه ۱۹۶۰ کشف شدند و مطالعه بر روی آن‌ها به‌طور مداوم تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت. این ویروس به‌طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می‌کند، با این حال تاکنون هفت کروناویروس منتقل شده به انسان، کشف شده‌است. آخرین نوع آن‌ها، کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2)، در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین با همه‌گیری در انسان شیوع پیدا کردکه قادر است  حیوانات و انسان‌ها را بیمار کند. مشاهده شده که حیواناتی مانند خفاش، گربه، سگ و پرندگان به این ویروس مبتلا شده اند.

واژه شناسی کرونا (معنای لغوی)

واژه «کروناویروس» از کلمه زبان لاتین "corōna" یا کلمه یونانی "κορώνη" (korōnè) به معنی زرق و برق و تاج، به دلیل لبه های میخ مانند پوشش این ویروس ها است. این واژه به مشخصه ظاهری ویریون‌ها (شکل عفونی ویروس) که در زیر میکروسکوپ الکترونی دیده می‌شود، اشاره دارد که حاشیه‌ای از سطح بزرگ و پیازدار داشته و یادآور تصویری از یک تاج سلطنتی، یا تاج خورشیدی است. از این رو کروناویروس را «ویروس تاجدار» هم می گویند.

تعداد زیادی از ویروس‌های کرونا که تاکنون شناخته‌شده‌اند،  موجب ابتلا به طیفی از عفونت‎های دستگاه تنفسی در انسانها می‌شوند. که از سرماخوردگی تا ابتلا به بیماری‌های شدیدتری مثل سندروم تنفسی خاورمیانه (مرس-MERS) و سندروم تنفسی حاد (سارس-SARS) متغیر هستند.

 ویروس کرونایی که به تازگی کشف شده است عامل ابتلا به بیماری کووید-19 است.

کرونا از کجا آمده منشا اولیه آن چیست؟

منشأ ویروس

منشأ ویروس‌های کرونا در گذشته واگیر شد و عده ی زیادی را مبتلا کرد از حیوانات بود. احتمالا ویروس سارس ابتدا در خفاش شروع و بعد به گربه‌های ولگرد انتقال یافت سپس انسان را هم مبتلا کرد. از سال ۲۰۱۴ نیز ویروس مرس در خاورمیانه موجب مرگ عده ی زیادی شده که از شتر به انسان رسیده است. آخرین نوع آن، طبق تحقیقات پژوهشگران، پانگولین (نوعی موچه خوار) است. البته ممکن است جانوران دیگری هم در شیوع نقشی داشته باشند. باز هم این بار تصور بر این است که خفاش عامل اصلی بوده باشد.

کووید-19 چیست؟

ویروس کرونایی که به تازگی کشف شده موجب بیماری عفونی کووید-19 میشود. این ویروس تا قبل از شروع طغیان در دسامبر سال 2019 در ووهان چین ناشناخته بود.

کشف و ساختار ساختمان ویروس کرونا

کروناویروس‌ها زیر مجموعه کروناویریده و ساختار آنها نیز دارای یک ژنوم آران‌ای معمولی است. افرادی که هم‌زمان دارای بیماری دیگری باشند و کودکان مبتلا به بیماری‌های قلبی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کروناویروس‌ها اند. معمولاً شدت سرماخوردگی که کروناویروس عامل آن باشد بیشتر است. کرونا ویروس‌ها که پس از راینو ویروس‌ها بزرگترین عامل ابتلا به سرماخوردگی هستند، بیشتر در زمستان و بهار باعث سرماخوردگی می‌شوند. اگرچه کرونا ویروس‌ها بیشتر در حیوانات دیده می‌شوند، اما هفت نوع آن‌ها دستگاه تنفسی بدن انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. تشخیص اینکه علت بیماری کرونا ویروس باشد یا خیر کمی مشکل است، چرا که برخلاف راینو ویروس‌ها به سختی در آزمایشگاه رشد و نمو می‌کنند.

ساختار این ویروس از دو لایه تشکیل شده‌است؛ هسته این ویروس را مواد ژنتیکی و لایه بیرونی آن را تاج‌های پروتئینی تشکیل داده‌اند. پس از ورود به سلول میزبان، ذره ویروس بدون پوشش بوده و ژنوم آن وارد سیتوپلاسم سلول می‌شود.

خانواده ویروس کرونا همیشه از گونه حیوانی به گونه دیگری منتقل شده‌است. این ویروس برای انتقال آسان‌تر ممکن است تکامل پیدا کند و موجب بیماری سخت‌تری شود.

تخمین زده می‌شود که نزدیک‌ترین نیای مشترک (MRCA) تمامی کروناویروس‌ها تا ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد وجود داشته‌است، اگرچه برخی از مدل‌ها تا ۵۵ میلیون سال یا بیشتر را نیز ذکر می‌کنند که این نشان از همبستگی طولانی مدت با خفاش‌ها دارد.

نخستین کروناویروس‌های کشف شده مورد مربوط به ویروس برونشیت عفونی مرغی بوده‌است. سپس دونوع انسانی ۲۲۹ئی (HCoV-229E) و اوسی۴۳ (HCoV-OC43) که منجر به سرماخوردگی در انسان می‌شود نیز کشف شد.

علائم کرونا چیست؟ (علائم کووید-19 چیست؟ علائم بیماری چیست؟)

گزارشات از علائم خفیف تا بیماری شدید و مرگ برای بیماری کرونا 2019 حکایت دارند. علائم می‌توانند از 2 تا 14 روز پس از قرارگیری در معرض ویروس پدیدار شوند.

با توجه به نوع کرونا ویروس، علائم متفاوت بوده و از نشانه‌های سرماخوردگی عادی تا تب، سرفه، تنگی نفس و مشکلات حاد تنفسی را در برمی گیرد. بیمار ممکن است سرفه‌های چند روزه ظاهراً بدون دلیل نیز داشته باشد. کروناویروس مرس، برخلاف سارس، نه تنها دستگاه تنفس بلکه ارگان‌های حیاتی دیگر بدن مثل کلیه و کبد را نیز درگیر می‌کند. در موارد حاد مشکلات گوارشی نظیر اسهال، نارسایی حاد تنفسی، اختلالات انعقادی خون و نارسایی کلیه نیز گزارش شده‌است که این مورد می‌تواند بیمار را به همودیالیز نیازمند کند.

علائم کرونا ویروس جدید

که منجر به بیماری کووید-۱۹ می‌شود، معمولاً چند روز پس از آلوده شدن فرد به ویروس شروع می‌شود. اما در بعضی افراد ممکن است علائم کمی دیرتر ظاهر شوند. براساس آمارها و تحقیقات انجام شده علائم می‌توانند شامل: تب (در۴۳/۸ درصد افراد هنگام پذیرش و ۸۸/۷ درصد افراد هنگام بستری)، سرفه خشک (در ۶۷/۸ درصد موارد)، اختلال تنفسی، احساس خستگی و درد عضلانی (در ۱۱ تا ۱۴٪ موارد)، اسهال (در ۳٫۸ درصد موارد) باشند. به‌طور متوسط incubation period یا دوره نهفتگی علائم، چهار روز بوده‌است. کدورت یا اصطلاحاً Ground-glass opacity در سی‌تی اسکن قفسه سینه، در ۵۶/۴ درصد موارد دیده شده‌است. ۱۷/۹ درصد از بیماران با بیماری غیر شدید و ۲/۹ درصد از بیماران با علائم شدید، هیچگونه مشکلی را در رادیولوژی یا سی‌تی اسکن خود نشان ندادند. لنفوسیتوپنی یا کاهش تعداد لنفوسیت‌های در گردش خون در ۸۳/۲ درصد افراد در هنگام پذیرش، مشاهده شد.

برخی از افراد هیچ علامتی ندارند، یا فقط علائم خفیف دارند. اما در افراد دیگر، COVID-۱۹ می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند ذات الریه، عدم دریافت اکسیژن کافی و حتی مرگ شود. این نشانه‌ها بیشتر در افرادی که مشکلات زمینه ای دیگری دارند، دیده می‌شود.

تب، خستگی و سرفه‌های خشک رایج‌ترین علائم ابتلا به بیماری کووید-19 هستند. بعضی از بیماران ممکن است علائم دیگری مثل درد و کوفتگی، گرفتگی بینی، آبریزش بینی، گلودرد یا اسهال داشته باشند.

این علائم معمولا خفیف هستند و شروع آن‌ها تدریجی است. برخی از افراد مبتلا ممکن است هیچ یک از علائم بیماری را تجربه نکرده و احساس ناخوشی نکنند.

بیشتر مبتلایان (حدود 80 درصد) بدون نیاز به درمان خاصی بهبود پیدا می‌کنند.

تقریباً از هر 6 نفر مبتلا به کووید-19، یک نفر به شدت بیمار شده و دچار تنگی نفس می‌شود.

در سالمندان و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مثل فشار خون بالا، بیماریهای قلبی یا دیابت دارند، احتمال وخامت بیماری بیشتر است.

دو مورد از هفت نوع ویروس کرونا که انسان را آلوده می کنند، SARS و MERS، به ترتیب در 10 و بیش از 30 درصد از موارد، می توانند منجر به ذات الریه شدید و حتی مرگ شوند. اما برخی دیگر مانند سرماخوردگی منجر به علائم ملایم تر می شوند.

کسانی که علائم تب، سرفه و تنگی نفس دارند باید به پزشک مراجعه کنند.

در حال حاضر، ما می دانیم Covid-19 می تواند باعث بیماری ذات الریه شود و ممکن است کشنده باشد – اما اگرچه به نظر       می رسد کشنده تر از SARS و MERS نیست، هنوز مشخص نیست که چقدر کشنده است.

برخی از بهترین شواهد در مورد این سوال از گزارش  “كنترل بیماری” “مركز کنترل بیماریهای چین” در 16 فوریه در بارۀ نتایج 72،314 بیمار اول مبتلا به Covid-19 تایید شده یا مشكوك در سرزمین اصلی چین، آمده است. این بزرگترین تجزیه و تحلیل تا به امروز است، و آمار کلی میزان مرگ و میر 2.3 درصد را نشان می دهد – پایین تر از SARS و MERS. (میزان مرگ و میر یا CFR، میزان مرگ و میر ناشی از بیماری در گروهی از مبتلایان به این بیماری است.

محققان همچنین تفاوت فاحش در میزان مرگ و میر این بیماری را بر اساس گروه سنی کشف کردند. به طور خلاصه، به نظر می رسد که ویروس با افزایش  هر دهه از عمر، کشنده تر شود. این روند را می توانید در نمودار زیر مشاهده کنید:

راههای پیشگیری از ویروس کرونا

تاکنون واکسن خاصی برای بیماری کرونا 2019 تهیه نشده است. بهترین راه برای پیشگیری از بیماری، جلوگیری از قرارگیری در معرض ویروس است. برای جلوگیری از ابتلا اقدامات زیر را انجام دهید:

• از تماس نزدیک با افراد بیمار اجتناب کنید
• از لمس کردن چشم، بینی و دهان خودتان اجتناب کنید
• هنگامی که بیمار هستید، در خانه بمانید
• در صورت سرفه یا عطسه دستمال کاغذی جلوی دهان و بینی خودتان بگیرید و سپس آن دستمال را به سرعت دور بیندازید.
• اشیا و سطوحی که با آن‌ها سروکار دارید را دائماً پاک و ضدعفونی کنید.

کرونا در ایران