خورشیدگرفتگی

یکم تیرماه را با چشم غیرمسلح تماشا نکنید.

خورشیدگرفتگی یا کُسوف ( Solar eclipse) وقتی که سایه ماه بر بخشی از زمین بیفتد و در نتیجه در قسمت‌هایی از کره زمین، قرص ماه قسمتی از قرص خورشید یا تمامی آن را از دید ما بپوشاند خورشیدگرفتگی رخ داده است میزان خورشید گرفتگی در همه نقاط زمین یکسان نیست. (در خورشید گرفتگی (کسوف)، مدار حرکتی ماه بین زمین و خورشید قرار می‌گیرد و سایه ماه بر روی زمین باعث می شود تا قسمتی از زمین در تاریکی قرار گیرد.)

این خورشیدگرفتگی (کسوف) نزدیک ساعت ۹ صبح روز یکشنبه ۱ تیرماه ۹۹ شروع می‎شود و حوالی ساعت ۱۰ تا ۱۰:۲۰ در اغلب نقاط کشور به اوج خود می‎رسد از ساعت ۱۱:۳۰ به بعد به تدریج پایان می‎یابد.

بر اساس نقشه های نجومی و محاسبات انجام شده، ساعت ۹ و ۱۰ دقیقه روز یکشنبه اول تیر، ماه با گذر در مدار خود در راستای خورشید قرار گرفته و با لبه خورشید تماس خواهد داشت و آغاز خورشید گرفتگی قابل مشاهده در استان خراسان از این ساعت خواهد بود. همچنین در ساعت ۱۱ و ۵۹ دقیق آخرین حضور ماه در مدار همراستای خورشید با زمین رخ خواهد داد و پس از این ساعت ماه از قوس خورشید خارج می شود.

این خورشید گرفتگی از نوع حلقوی است و سایه ماه از سمت غرب کشور وارد ایران شده و به سمت شرق حرکت خواهد کرد بر همین اساس بین ساعت ۹ صبح تا ۱۲ ظهر در بیشتر نقاط کشور آخرین خورشید گرفتگی قرن در ایران قابل مشاهده است.

درصد گرفت خورشید در نقاط مختلف ایران

🔺مرتضی دبیریان، کارشناس نجوم درباره این پدیده گفت: اینکه ما چقدر از این پدیده می توانیم مشاهده نماییم، بستگی به موقعیت جغرافیایی ما دارد. به عنوان مثال افرادی که در چابهار هستند 98 درصد این پدیده را مشاهده می‌کنند؛ اما در مشهد تنها 57 درصد.

🔺وی هشدار داد هنگام خورشیدگرفتگی هیچکس و در هیچ سنی نباید با چشم غیرمسلح به صورت مستقیم به خورشید نگاه کند.

 رصد خورشید گرفتگی بدون تجهیزات مناسب، باعث آسیب شدید نور ماورا بنفش و مادون قرمز خورشید به چشم می شود که این صدمات مستعد ایجاد آب مروارید در چشم افراد می‌شود و این که  برخی افراد علاقه مند به دیدن خورشیدگرفتگی از وسایلی مانند سی. ‌دی، فلاپی و عینک جوشکاری استفاده می‌کنند کار درستی نیست چون برای دین این پدیده نجومی باید از فیلتر مایلار و یا عینک های مخصوص خورشید گرفتگی استفاده کرد. 

به رصدگران پدیده‌های نجومی نیز توصیه می‌شود حتی با استفاده از فیلتر و وسایل نجومی به صورت طولانی مدّت به خورشید نگاه نکنند.

🔺نگاه کردن به خورشید در زمان کسوف چندان تفاوتی با نگاه کردن به خورشید در زمان‌های معمولی ندارد. تفاوت اینجاست که بیشتر ما به طور طبیعی از نگاه کردن طولانی مدت به خورشید خودداری می‌کنیم. افراد معمولا به خورشید یک نگاه سریع می‌اندازند و خیلی زود روی خود را برمی‌گردانند. با این حال در مورد رویداد نادری همچون خورشیدگرفتگی کامل، این احتمال وجود دارد که این واکنش طبیعی را به طور خودآگاهانه کنار بگذاریم و به آن اعتنایی نکنیم. در طول این رویدادهای نادر، مردم می دانند در حال نگاه کردن به پدیده خاصی هستند و همین امر آن‌ها را ترغیب می‌کند به خورشید خیره شوند.